Japans washi papier - traditioneel handgemaakt

Gepubliceerd op 10 januari 2024 om 12:35

Washi papier is een van Japans meest fundamentele, en vaak over het hoofd geziene, kunstprodukten. In de loop van 1300 jaar productie heeft het de ruggengraat gevormd van vele andere Japanse kunstvormen. In feite is washi papier zo diep geworteld in de Japanse cultuur, dat er letterlijk steden zijn gebouwd rond het maken van washi papier.

In de meest eenvoudige bewoordingen betekent washi papier gewoon traditioneel Japans papier, wa (和) betekent Japans en shi (紙) betekent papier.

 

Stukje geschiedenis

Hoewel het vandaag de dag tot de kern van de Japanse culturele kunsten behoort, gaan de wortels van de productie van washi papier terug tot China. Rond haar jaar 610 werd de techniek, van het met de hand vervaardigen van papier,  door boeddhistische monniken naar Japan gebracht. Zij gebruikten het om heilige soetra's te schrijven en om de doctrinaire overtuigingen van hun mystieke stroming vast te leggen.

In de Nihon Shoki, ook bekend als De Kronieken van Japan, een van de oudere boeken over de klassieke Japanse geschiedenis (geschreven in 720), wordt beweerd dat de Chinese technieken naar het land werden gebracht via de Koreaanse boeddhistische priester Doncho, die tegelijkertijd de technieken voor het maken van inkt introduceerde.

Handgemaakt washi papier bleef de voornaamste manier van vervaardigen tot rond 1912, totdat de westerse invloed kwam en papier introduceerde dat bekend stond als yoshi papier. Dit was het begin van massaal en machinaal vervaardigd papier. Vanaf deze periode begon washi op de achtergrond te raken en werd het niet langer gebruikt voor dagelijks gebruik, maar voor meer ambachtelijke en op maat gemaakte doeleinden.

Hoe washi papier gemaakt wordt

De ideale tijd van het jaar om washi te maken is midden in de winter, wanneer het water van nature bevroren en vrij van onzuiverheden is en de meest verse, natuurlijke ingrediënten biedt voor het maken van papier. De methoden en materialen zullen variëren afhankelijk van welke stijl van washi men gaat maken, omdat de verschillende regio's van Japan elk een iets andere techniek hebben. Voor elke stijl bestaat een algemene stap-voor-stap procedure die als richtlijn fungeert: oogsten - stomen - strippen - selecteren - vormen

Oogsten: Allereerst heb je de materialen voor het papier nodig. Voor het meeste washi papier worden kozo en mitsumata gebruikt, twee struiken die over het algemeen worden gekweekt, en gampi, dat typisch wild is. Gewoonlijk worden deze geoogst tijdens de koudere maanden december en januari.

Stomen, strippen en selecteren : om de nodige delen van de planten te scheiden, moeten de takken eerst worden gestoomd. Eenmaal zacht en klaar om te strippen, wordt de schors zorgvuldig verwijderd en gedroogd. De droge schors wordt vervolgens gekookt, waarbij eventuele onzuiverheden worden gevlekt en verwijderd. Daarna wordt de voor-papier-oplossing met de hand geklopt om de vezels los te maken voordat het een vel wordt.

Vellen vormen. Dit is waarschijnlijk het meest herkenbare deel bij het maken van washi. Dit is het moment waarop de pulpachtige papieroplossing haar definitieve vorm begint aan te nemen, zij het in een zeer losse vorm. Van hieruit wordt de papierpulp uitgespreid op een mat waarbij de mat wordt geschud om de vezels in elkaar te laten grijpen. Zodra de gewenste grootte en dikte is bereikt, wordt het overtollige water uit de oplossing gegoten.

De laatste stappen. Na een nacht te hebben gedroogd, worden de bijna gebruiksklare vellen nog aan een paar esthetische stappen onderworpen voordat ze hun definitieve washi-vorm bereiken. Het papier wordt geperst om eventueel extra water te verwijderen, de vellen worden vervolgens gescheiden, geborsteld om eventuele storende texturen te verwijderen en opnieuw achtergelaten om het droogproces in de zon te voltooien. Deze grote droge vellen vormen de basis waaruit het washi wordt gesneden.

In grote lijnen zijn er 3 hoofdtypen washi papier

Er zijn drie hoofdtypen washi te weten ganpishi, kozogami en mitsumatagami, die elk de naam dragen van de plant waar ze vandaan komen.

Ganpishi is gemaakt van de vezelige gampiplant, die niet zo gebruikelijk is als andere vormen van wagashi. Deze washi wordt het vereerd om zijn hoge kwaliteit. Het glanzende oppervlak van het papier maakt het bestand tegen insecten en veroudering, terwijl het zich ook goed leent voor het delicate penseelwerk dat bij schilderijen wordt gebruikt. Het werd ook gebruikt als schrijfpapier aan de Heian-hoven en voor het inpakken van geschenken.

Kozogami is gemaakt van kozo of moerbei, is de meest voorkomende vorm van washi papier. Door zijn sterke en duurzame eigenschappen werd het gebruikt voor het inbinden van boeken, als schrijfpapier en voor het vervaardigen van voorwerpen zoals wagasa-paraplu's.

De mitsumata plant, in het Engels Edgeworthia chrysantha is een leerachtige, donkergroene heester die inheems is in China. Nadat hij door reizigers van het vasteland was ingevoerd, werd mitsumata vaak gebruikt voor de productie van papier, dankzij zijn stevigheid en het feit dat het niet gemakkelijk kreukt.

Waar wordt washi papier voor gebruikt

In lang vervlogen tijden werd washi gebruikt voor praktisch alles waar modern machinaal papier voor wordt gebruikt. Uiteraard is washi, als handgemaakt product, duurder dan gewoon papier, waardoor het tegenwoordig op sommige gebieden is verdrongen. Er zijn echter nog steeds vele doeleinden waarvoor niets anders dan het mooiste washi voldoet.

Afdrukken en schrijven.
Dankzij de dikkere, meer absorberende textuur is washi een uitstekende basis voor linoblokdruk, gekleurde litho's, boekdruk, hoogdruk, en in meer hedendaagse tijden, digitaal drukwerk. Kaarten en huwelijksuitnodigingen worden bijvoorbeeld op washi gedrukt om ze een zekere elegantie te geven die met standaardpapier niet mogelijk is. Washi-ansichtkaarten worden ook steeds meer gebruikt als souvenirs.

 

Kunst.
Veel traditionele kunstvormen in Japan vertrouwen op washi. Als u bijvoorbeeld over Nihonga schilderen leest, zult u zien dat het gebruik van washi in plaats van canvas of modern papier een van de elementen is, die deze karakteristieke Japanse stijl bepalen. De bijzondere textuur van washi is ook essentieel voor sumi-e (inktschilderen) omdat het de juiste stroom en absorptie van de waterige inkt mogelijk maakt.

Boekbinden.
Japan is een literatuurland, dus het is geen verrassing dat washi en uitgeven hand in hand gaan. Washi wordt gewoonlijk gebruikt voor de omslagen van boeken, vanwege zijn duurzaamheid en flexibiliteit.

Mino washi lantaarns, waaiers, obi- en kimonohoezen

Mino washi, gevonden in Mino City, Gifu Prefectuur, werd in 1985 door het Ministerie van Economie, Handel en Industrie (METI) aangewezen als Traditioneel Ambacht, en wordt gebruikt in Japanse lantaarns, waaiers en soms nog voor bewaarhoezen voor kimono's en obi's.

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.